-
Dane finansowe
2014 r. upłynął pod znakiem bardzo silnych wyzwań dla spółek branży paliwowej. Podejmowane przez nas decyzje i kroki udowodniły, że potrafimy szybko dostosować się do wymagającego otoczenia, aby zapewnić realizowanym projektom oczekiwany poziom opłacalności.
-
Wyniki segmentów
Przyjęty przez nas model zarządzania segmentowego wpływa na sprawność funkcjonowania oraz zapewnienie synergii kosztowej i przychodowej w skali całej organizacji.
-
List Wiceprezesa Zarządu
Rok 2014 upłynął pod znakiem bardzo silnych wyzwań dla spółek z branży paliwowej. Kroki poczynione przez Grupę Kapitałową LOTOS udowodniły, że potrafimy szybko podejmować decyzje pomagające dostosować się do wymagającego otoczenia, aby zapewnić realizowanym projektom oczekiwany poziom opłacalności.
-
Otoczenie biznesowe
Kluczowym czynnikiem, który w 2014 r. w sposób istotny oddziaływał na rynek naftowy zarówno na świecie, jak i w Polsce, a tym samym miał znaczący wpływ na wyniki Grupy Kapitałowej LOTOS, były notowania ropy naftowej i podążające za nimi notowania produktów naftowych.
-
Cele strategiczne
Strategia Grupy Kapitałowej LOTOS zakłada umacnianie naszej pozycji jako silnej, innowacyjnej i efektywnie rozwijającej się firmy, która odgrywa znaczącą rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski.
-
Model działania
Nasza działalność koncentruje się na wydobyciu i przerobie ropy naftowej oraz hurtowej i detalicznej sprzedaży produktów naftowych, do których należą: paliwa (benzyna bezołowiowa, olej napędowy i lekki olej opałowy), ciężki olej opałowy, asfalty, paliwo lotnicze, benzyna surowa, gaz płynny propan-butan (LPG) i oleje bazowe.
-
Szanse i ryzyka
W Grupie Kapitałowej LOTOS identyfikujemy ryzyka we wszystkich obszarach działalności. Najbardziej znaczące z punktu widzenia naszego funkcjonowania są ryzyka o charakterze finansowym oraz z obszaru poszukiwań i wydobycia. W analizie ryzyka uwzględniamy czynniki związane ze zrównoważonym rozwojem.
-
Podstawowe dane 2014
Pod względem przychodów ze sprzedaży osiągniętych w 2014 r. na poziomie ok. 28,5 mld zł zajmujemy 4. miejsce w grupie 500 największych firm w Polsce.
Segment operacyjny
1. Ryzyka operacyjne związane z działalnością rafineryjną
Ryzyko techniczne związane z możliwością wystąpienia poważnych awarii lub trwałych uszkodzeń infrastruktury
Zaistnienie tego ryzyka może poważnie wpłynąć na działalność Grupy LOTOS i jej wyniki finansowe poprzez konieczność poniesienia dodatkowych nakładów na naprawę lub wymianę urządzeń, a także poprzez przerwy i zakłócenia w procesie produkcyjnym. Realizujemy wiele działań mających na celu jego ograniczenie. Dokonujemy priorytetyzacji urządzeń, czyli analizę ich krytyczności, stosujemy technologie i urządzenia spełniające kryteria najlepszych dostępnych technik (ang. Best Available Techniques, BAT), wykorzystujemy systemy automatycznego zatrzymania instalacji w celu zapobiegania niekontrolowanemu rozwojowi sytuacji awaryjnej, a same instalacje procesowe wyposażone są w systemy bezpieczeństwa i przeciwpożarowe. Dodatkowo w celu podniesienia standardów w zakresie badań i oceny stanu technicznego urządzeń ciśnieniowych, we współpracy z Urzędem Dozoru Technicznego wdrożyliśmy w wybranych obszarach metodykę Risk Based Inspection. Prowadzimy także prace w zakresie zastosowania metodyki Risk Based Work Selection, która wspiera planowanie prac utrzymania ruchu na podstawie wcześniej dokonanej analizy ryzyka dla poszczególnych urządzeń. Działania te pozwolą nam na jeszcze sprawniejsze i bardziej efektywne zarządzanie infrastrukturą Grupy LOTOS.
Ryzyko związane z bezpieczeństwem pracy
Dotyczy wystąpienia wypadków i innych zagrożeń związanych z narażeniem pracowników na oddziaływanie czynników niebezpiecznych i uciążliwych. Udoskonalamy i wdrażamy rozwiązania techniczne i organizacyjne, mające na celu zapewnienie bezpiecznych warunków pracy wszystkim osobom przebywającym lub pracującym na terenie i na rzecz Spółki. Kontrahentom przekazujemy wewnętrzne wymagania za pomocą portalu „Wymagania Grupy LOTOS dla kontrahentów”. Sprawdzamy poprawność stosowania zasad postępowania, m.in. w trakcie kontroli BHP i auditów dostawców oraz egzekwujemy realizację działań pokontrolnych. Dodatkowo działamy na rzecz podniesienia świadomości z zakresu bezpiecznej pracy i motywowania do przestrzegania zasad bezpiecznej pracy. (zobacz więcej)
Ryzyko związane ze zmianami legislacyjnymi w zakresie REACH
Od 21 sierpnia 2014 r. obowiązuje nowy Załącznik XIV do rozporządzenia REACH (ang. Registration, Evaluation, Authorisation & Restriction of Chemicals). W Załączniku tym wymieniono stosowany w Grupie LOTOS rozpuszczalnik EDC (1,2–dichloroetan). W związku z tym, konieczne jest uzyskanie zezwolenia na zastosowanie EDC począwszy od listopada 2017 r. W przypadku nieuzyskania zezwolenia nie będzie mógł być realizowany proces, w którym rozpuszczalnik ten jest obecnie stosowany. W celu ograniczenia wystąpienia powyższego ryzyka, uruchomiliśmy projekt, w ramach którego przygotowywana jest dokumentacja konieczna do wystąpienia z wnioskiem o zezwolenie na stosowanie EDC. Współpracujemy m.in. z konsorcjum EDC DU, zrzeszającym dalszych użytkowników rozpuszczalnika EDC. Niezależnie planowane są także działania modernizacyjne instalacji tzw. bloku olejowego, aby spełnić wszystkie konieczne wymagania techniczne i prawne do dalszego wykorzystywania EDC.
2. Ryzyka środowiskowe
Ryzyka związane z limitami uprawnień do emisji CO2
Dotyczą one wzrostu cen i braku odpowiedniej liczby uprawnień do emisji CO2, którego konsekwencją będą konieczne do poniesienia koszty w celu zakupu odpowiedniej liczby jednostek. Rok 2014 był kolejnym aktywnym okresem dla EU ETS (Europejski System Handlu Uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych) i jego uczestników. W styczniu Komisja Europejska opublikowała pakiet dokumentów dotyczących strategii po 2020 r., która obejmuje trzy nowe cele mające doprowadzić do przejścia na gospodarkę niskoemisyjną:
- redukcja o 40% emisji gazów cieplarnianych przez kraje (w porównaniu z 1990 r.),
- 27% energii ze źródeł odnawialnych w całkowitym zużyciu energii,
- 27% dla poprawy efektywności energetycznej w porównaniu do prognoz przyszłego zużycia energii.
Zgodnie z propozycją Komisji, głównym narzędziem realizacji tych celów powinna być reforma systemu, skutkująca obniżeniem nadwyżki uprawnień do emisji CO2, które wywoła wzrost ich cen. Wprowadzenie trwałego rozwiązania dla zbilansowania popytu i podaży wymaga zmian strukturalnych w systemie EU ETS. Komisja zaproponowała utworzenie rezerwy stabilizacyjnej tzw. MSR dla uprawnień na początku następnego okresu rozliczeniowego w 2021 r., choć data wejścia w życie MSR jest jeszcze przedmiotem debat w Parlamencie Europejskim. Dyskusje i negocjacje związane z proponowaną reformą systemu EU ETS rozpoczęły się jesienią 2014 r. i będą kontynuowane w 2015 r. Tymczasowe rozwiązanie, czyli zawieszenie części aukcji uprawnień do emisji CO2 celem zwiększenia ceny uprawnień tzw. back-loading zostało uzgodnione w lutym 2014 r., zaś pierwsza aukcja ze zmniejszonym przez back-loading wolumenem odbyła się w marcu. Back-loading i prace legislacyjne Komisji Europejskiej związane z proponowaną reformą skutkowały w 2014 r. wzrostem cen uprawnień.
Darmowe uprawnienia przyznane Grupie LOTOS w ramach III Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień (KPRU) nie pokrywają się z prognozowaną emisją z instalacji istniejących, jak i nowych inwestycji, która na lata 2013-2020 wynosi średniorocznie 1.779.653. W 2014 r. w ramach KPRU Spółka otrzymała dodatkowe darmowe uprawnienia na nowe inwestycje, dające razem średniorocznie 1.435.242 uprawnienia do końca okresu rozliczeniowego. Oznacza to, że wobec obowiązujących i planowanych zmian systemu ETS, Grupa LOTOS jest narażona na ryzyko poniesienia większych kosztów związanych z zakupem uprawnień celem pokrycia już wiadomych niedoborów jednostek. Pod znakiem zapytania stoją też darmowe uprawnienia na jakiekolwiek inne planowane inwestycje.
W celu ograniczania emisji, a tym samym zakupu brakujących uprawnień, wykonaliśmy szereg inwestycji, które umożliwiły znaczną redukcję emisji CO2 z instalacji produkcyjnych i elektrociepłowni w stosunku do 2013 r. (zobacz więcej)
Ryzyka związane z koniecznością uzyskania nowych pozwoleń lub zmiany warunków już posiadanych pozwoleń
Grupa LOTOS jest zobowiązana działać na podstawie pozwolenia zintegrowanego uzyskiwanego dla instalacji, których funkcjonowanie ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w nich działalności może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych lub środowiska jako całości.
W 2014 r. złożyliśmy wniosek o zmianę pozwolenia zintegrowanego, regulującego warunki prowadzenia naszej działalności. Przyczyną aktualizacji pozwolenia jest rozbudowa infrastruktury do rozładunku cystern kolejowych, budowa węzła odzysku wodoru, zmiana rodzajów i wielkości emisji substancji z jednego z emitorów oraz zmiana granic i numeracji działek spowodowana nowymi inwestycjami na terenie rafinerii. Przepisy dotyczące ochrony środowiska i korzystania z zasobów naturalnych przez przedsiębiorstwa podlegają stosunkowo częstym zmianom. Ustawa o zmianie Prawa ochrony środowiska i innych ustaw z dnia 21 lipca 2014 r. skutkowała wdrożeniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (tzw. Dyrektywa IED). W 2014 r. nałożyła nowy obowiązek załączenia do wniosku o wydanie lub zmianę pozwolenia zintegrowanego raportu początkowego, przedstawiającego informacje na temat zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego substancjami powodującymi ryzyko. W grudniu 2014 r. Grupa LOTOS jako pierwsza w województwie pomorskim złożyła pionierski raport jako załącznik do wniosku o zmianę pozwolenia zintegrowanego, a w styczniu 2015 r. Urząd Marszałkowski wydał decyzję zmieniającą obowiązujące pozwolenie zintegrowane. W celu zmniejszenia ryzyka związanego z uzyskiwaniem wszelkich pozwoleń i decyzji, proces przygotowywania dokumentacji odbywa się z odpowiednim wyprzedzeniem, uwzględniającym ryzyko przedłużenia się postępowania administracyjnego. Ponadto monitorowanie przepisów prawa krajowego i wspólnotowego pozwala na odpowiednio wczesne dostosowanie się do nowych przepisów.
Ryzyka związane z dostosowaniem się do nowych przepisów odnośnie wdrażania najlepszych dostępnych technik tzw. BAT.
Instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego w Grupie LOTOS powinny spełniać wymogi dotyczące tzw. najlepszych dostępnych technik (ang. Best Available Techniques, BAT). Wymogi te określane są w dokumentach referencyjnych BREFs (ang. BAT Reference Notes), a także mogą wynikać wprost z obowiązujących przepisów prawa oraz innych specyfikacji i norm technicznych. Dokumenty referencyjne BREFs mają charakter zaleceń, a dostosowanie instalacji oraz stosowanej technologii, procedur i praktyki postępowania do wymagań BAT stanowi istotny warunek uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Dyrektywa IED wymaga ponadto spełnienia tzw. konkluzji BAT, jako podstawy określania warunków technicznych pozwolenia zintegrowanego i wyznaczenia dopuszczalnych wielkości emisji. 9 października 2014 r. została opublikowana Decyzja Wykonawcza Komisji Europejskiej ustanawiająca konkluzje dotyczące BAT w odniesieniu do rafinacji ropy naftowej i gazu zgodnie z Dyrektywą IED. Nowe wymagania dotyczące konkluzji BAT są rygorystyczne, co wiąże się z koniecznością ponoszenia istotnych nakładów inwestycyjnych w celu spełnienia nowych wymogów. Istnieje ryzyko, że niektóre z posiadanych przez Grupę LOTOS urządzeń lub instalacji mogą nie być przystosowane do obowiązujących wymogów w terminach przewidzianych w przepisach dotyczących BAT i będą wymagały uruchomienia procesu inwestycyjnego, celem dostosowania do nowych wymogów.
