Lotos

Zintegrowany Raport Roczny 2014

Model działania

Grupa Kapitałowa LOTOS prowadzi działalność w oparciu o dwa segmenty działalności: segment produkcji i handlu oraz segment wydobywczy. Segment produkcji i handlu obejmuje działalność w zakresie wytwarzania, przetwarzania produktów rafinacji ropy naftowej, jak również ich sprzedaży hurtowej i detalicznej oraz działalność pomocniczą, transportową i serwisową. Do kluczowych rynków zbytu produktów rafinacji ropy naftowej należą: Polska oraz rynki Europy Północnej i Zachodniej, w tym Niemcy, Holandia, Belgia, Szwecja, Wielka Brytania, Francja, Estonia, Dania i Czechy.  

Segment wydobywczy obejmuje działalność w zakresie poszukiwania, pozyskiwania i eksploatacji złóż oraz sprzedaży ropy naftowej i gazu ziemnego. Ropa naftowa jest wydobywana na terenie Polski i Litwy. Towarzyszący wydobyciu gaz ziemny jest w całości spalany albo sprzedawany w ramach grupy kapitałowej. Gaz ziemny wydobywany w Norwegii jest sprzedawany do Wielkiej Brytanii i w Europie kontynentalnej, a kondensat w całości do Wielkiej Brytanii.

Łańcuch wartości Grupy Kapitałowej LOTOS
Łańcuch wartości Grupy Kapitałowej LOTOS
Poszukiwanie i wydobycie ropy naftowej i gazu

Grupa LOTOS, poprzez LOTOS Petrobaltic oraz jej spółki zależne i współzależne działające w Polsce, na koniec 2014 r. była beneficjentem jedenastu koncesji na poszukiwanie lub poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złóż na obszarze Morza Bałtyckiego o łącznej powierzchni ponad 7,3 tys. km2, a zarazem jedynym koncernem naftowym wydobywającym węglowodory na terenie Polskiej Wyłącznej Strefy Ekonomicznej na Morzu Bałtyckim. Tym samym Grupa LOTOS posiada wyłączną możliwość prowadzenia prac poszukiwawczo-wydobywczych na tym obszarze. Długoletnie doświadczenie w prowadzeniu prac poszukiwawczo-wydobywczych na obszarze Morza Bałtyckiego, stan zaawansowania prac prowadzonych przez LOTOS w tym rejonie oraz zgromadzony know-how dotyczący sposobów, warunków i opłacalności prowadzenia prac poszukiwawczo-wydobywczych w Polskiej Wyłącznej Strefie Ekonomicznej na Morzu Bałtyckim, a także posiadane zaplecze techniczne, w tym własne platformy wiertnicze, stanowią istotną przewagę koncernu nad potencjalnymi konkurentami.

Ponadto, w wyniku akwizycji pakietu Heimdal w 2013 r. Grupa LOTOS, poprzez LOTOS Norge uzyskała udział w czternastu koncesjach poszukiwawczo-wydobywczych oraz bezpośredni dostęp do jednego z kluczowych hubów gazowych na Norweskim Szelfie Kontynentalnym, będącego jednocześnie jednym ze strategicznych obszarów eksportu gazu ziemnego z Norwegii do Europy Zachodniej i Wielkiej Brytanii. Eksport za pośrednictwem platformy Heimdal odpowiada za ok. 15-20% eksportu gazu ziemnego z Norwegii. Dzięki nabyciu udziałów w pakiecie Heimdal, Grupa LOTOS również istotnie zdywersyfikowała swoje aktywa wydobywcze zapewniając sobie możliwość prowadzenia prac poszukiwawczo-wydobywczych na perspektywicznej i zasobnej w węglowodory części Norweskiego Szelfu Kontynentalnego oraz zwiększyła własną bazę surowcową i możliwości dywersyfikacji dostaw surowców. Aktywa te stanowiły podstawę wzrostu wolumenów wydobycia ropy naftowej i gazu w 2014 r.

Produkcja

Grupa Kapitałowa LOTOS posiada jedną z najnowocześniejszych i najmłodszych rafinerii w Europie. 

Rafineria jest rafinerią paliwowo-olejową, zintegrowaną z instalacjami do produkcji asfaltów, która dostarcza na rynek szeroki asortyment produktów, w tym: gazy płynne, benzynę wsadową do procesów petrochemicznych, benzyny motorowe bezołowiowe, reformat, ksyleny, paliwo lotnicze, oleje napędowe, oleje opałowe, asfalty, oleje bazowe, produkty parafinowe, plastyfikatory oraz siarkę.  

Rafineria dysponuje mocami przerobowymi na poziomie około 10,5 mln ton ropy naftowej rocznie i jest jednym z najmłodszych, najnowocześniejszych i najbardziej zaawansowanych technologicznie kompleksów rafineryjnych w Europie. Zostało to potwierdzone przyznaniem Rafinerii przez World Refining Association tytułu Rafinerii Roku 2008 w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, a także uznaniem Rafinerii za najbardziej efektywną energetycznie rafinerię Europy Środkowej i Południowej w 2012 r. w rankingu Solomon Associates porównującym efektywność rafinerii z całego świata. Ponadto, w 2013 r. World Refining Association przyznało Spółce pierwszą nagrodę za „wybitne zasługi dla przemysłu rafineryjnego”, na podstawie danych dotyczących wyników, rozwoju oraz reputacji rynkowej Spółki.  

Rafinerię charakteryzuje wysoki współczynnik konwersji, tj. duży udział paliw w strukturze produkcji oraz selektywność w kierunku średnich destylatów pozwalająca na skuteczne dopasowanie produkcji do struktury popytu krajowego i możliwości eksportowych. Konfiguracja technologiczna rafinerii w połączeniu z jej atutami lokalizacyjnymi pozwalają na elastyczny i efektywny przerób różnych gatunków ropy naftowej, co umożliwia uzyskiwanie zmiennych ilości poszczególnych grup wyrobów gotowych, a dzięki temu dopasowanie produkcji do struktury popytu na polskim rynku i możliwości eksportowych.  

Rafineria jest położona na wybrzeżu Morza Bałtyckiego, co ze względu na bliskość geograficzną i bezpośrednie połączenie rurociągowe z infrastrukturą przeładunkową Portu Północnego, będącego częścią portu morskiego Gdańsk, leżącego bezpośrednio nad Zatoką Gdańską, stanowi o jej korzystnej strategicznie lokalizacji, dając rafinerii istotną przewagę logistyczną w dostępie do surowców oraz kanałów sprzedaży produktów w stosunku do konkurencji w regionie. Położenie rafinerii w pobliżu morskiego terminala przeładunkowego zapewnia Grupie LOTOS bezpośredni dostęp do międzynarodowych rynków zbytu, pozwalając przede wszystkim na eksport produktów naftowych w szczególności na rynki krajów skandynawskich, północno-zachodniej Europy oraz krajów nadbałtyckich, optymalizację wykorzystywanych kanałów sprzedaży produktów oraz prowadzenie efektywnych zakupów różnych gatunków ropy naftowej oraz różnych produktów naftowych wykorzystywanych do produkcji wyrobów gotowych w rafinerii.

Rafineria posiada także unikalne połączenie kanałów zaopatrzenia w surowiec zapewniające równoczesny dostęp do dostaw surowców do rafinerii zarówno drogą lądową, z Rosji, za pośrednictwem sieci rurociągów PERN „Przyjaźń” S.A., jak i do dostaw surowców drogą morską z wielu krajów oraz z własnych złóż. Dostęp do dwóch kanałów zaopatrzenia pozwala na dywersyfikację dostaw surowca, a także płynną reakcję na zmienność cen produktów naftowych i gatunków ropy naftowej, co z kolei pozwala na skuteczną dywersyfikację gatunków ropy naftowej przerabianej w rafinerii.

Posiadanie dwóch kanałów zaopatrzenia w ropę naftową zapewnia Grupie LOTOS bezpieczeństwo dostaw surowców. W szczególności Spółka jest w stanie zastąpić całość dostaw surowca realizowanych drogą lądową dostawami z wykorzystaniem drogi morskiej.

Koncern zrealizował w 2014 r. na terenie rafinerii inwestycję polegającą na budowie terminala rozładunkowego dla ropy naftowej oraz innych ciężkich surowców węglowodorowych w celu umożliwienia ich dostarczenia do rafinerii cysternami kolejowymi. Inwestycja ta umożliwi Grupie LOTOS dalszą dywersyfikację źródeł zaopatrzenia w surowce, w tym w sytuacji dostępności ropy naftowej pozyskiwanej ze źródeł niekonwencjonalnych oraz innych surowców możliwych do transportu wyłącznie cysternami kolejowymi.

Produkty

Głównymi grupami produktowymi w ofercie handlowej Grupy Kapitałowej LOTOS uzyskiwanymi w wyniku przerobu ropy naftowej w rafinerii są: paliwa (benzyna bezołowiowa, olej napędowy i lekki olej opałowy), ciężki olej opałowy, asfalty, paliwo lotnicze, benzyna surowa, gaz płynny propan-butan (LPG) oraz oleje bazowe.

Produkty
Benzyna bezołowiowa jest paliwem przeznaczonym do silników z zapłonem iskrowym. W ramach benzyn bezołowiowych produkujemy benzynę premium, LOTOS DYNAMIC 98, która zawiera dodatki o działaniu przeciwutleniającym i myjącym mające na celu poprawę czystości silnika, uzyskanie dłuższej jego żywotności oraz oszczędność w zużyciu paliwa. Paliwo to dedykowane jest wyłącznie do stacji paliw działających pod marką LOTOS.
Olej napędowy jest paliwem przeznaczonym do silników wysokoprężnych. W ramach olejów napędowych produkujemy olej napędowy premium, LOTOS DYNAMIC DIESEL, który dzięki zastosowaniu komponentów obniżających tarcia w silniku pozwala na lepsze wykorzystanie dynamiki i mocy silnika oraz zapewnia rozruch przy temperaturze –32°C. Paliwo to dedykowane jest wyłącznie do stacji paliw działających pod marką LOTOS.
Olej napędowy do celów opałowych jest paliwem przeznaczonym do urządzeń grzewczych. Dzięki niskiej zawartości siarki oraz odpowiednim dodatkom jest odporny na utlenianie, posiada działanie antykorozyjne, pozwala na utrzymywanie czystości dysz oraz redukcję emisji szkodliwych substancji procesu spalania.
Gaz płynny propan-butan (LPG) – mieszanina skroplonych węglowodorów zawierająca propan i butan jako główne składniki. Dzięki odpowiednim proporcjom obu tych gazów uzyskuje się optymalne parametry eksploatacyjne gazu. 
Ciężki olej opałowy - jest produktem, który może mieć trzy przeznaczenia, tj. może być stosowany jako paliwo energetyczne, paliwo żeglugowe, jak również jako wsad do dalszego przerobu m.in. na instalacjach koksowania.
Asfalty -  głównym produktem są asfalty drogowe przeznaczone do budowy i utrzymania dróg, lotnisk oraz innych powierzchni utwardzonych. Poza drogownictwem, istotnym zastosowaniem asfaltów jest również produkcja wyrobów budowlanych o właściwościach hydroizolacyjnych, gdzie najczęściej wykorzystuje się asfalty przemysłowe.
Paliwo lotnicze -  jest produktem dedykowanym do silników odrzutowych.
Benzyna surowa - jest produktem wykorzystywanym jako surowiec w przemyśle petrochemicznym oraz do produkcji benzyn motorowych. Benzyna surowa jest produktem w całości przeznaczonym na eksport.

Oleje bazowe - głównym produktem są tzw. oleje bazowe grupy I. Oleje te stanowią wsad do produkcji olejów smarowych, w tym silnikowych i przemysłowych.


W ramach olejów silnikowych główne linie produktowe to m.in: LOTOS Quazar, oleje syntetyczne premium do samochodów osobowych (do wyłącznej dystrybucji w autoryzowanych salonach obsługi), LOTOS Thermal Control, oleje mineralne, semisyntetyczne i syntetyczne przeznaczone do samochodów osobowych oraz LOTOS Turdus, oleje mineralne, semisyntetyczne i syntetyczne przeznaczone do taboru ciężarowego.


W ramach olejów przemysłowych główne linie produktowe to Hydromil, Transmil czy Remiz, stanowiące pełną kategorię olejów hydraulicznych, turbinowych, maszynowych oraz smarów przemysłowych

Do istotnych nowych produktów w ofercie handlowej Grupy LOTOS należą ksyleny oraz tzw. oleje bazowe grupy II, wprowadzone do oferty odpowiednio w 2012 r. i w 2013 r. Ksyleny to produkty przeznaczone do produkcji poliestrów, z których powstają wyroby plastikowe, w tym popularne opakowania typu PET i tekstylia. Ksyleny wykorzystuje się również do produkcji rozpuszczalników stosowanych w przemyśle farb i lakierów. Oleje bazowe grupy II używane są jako wsad do produkcji olejów smarowych wyższej jakości. Oleje bazowe grupy II wyróżniają się zawartością siarki poniżej 0,03%, wskaźnikiem lepkości między 80-120 oraz zawartością związków nasyconych powyżej 90%.

Sprzedaż i logistyka

Grupa LOTOS realizuje sprzedaż paliw oraz pozostałych produktów naftowych zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem spółek zależnych.

Sprzedaż paliw (benzyny bezołowiowej, oleju napędowego oraz lekkiego oleju opałowego) prowadzona jest zarówno przez Grupę LOTOS, jak i LOTOS Paliwa. Sprzedaż paliw realizowana przez Spółkę kierowana jest zarówno na rynek krajowy, jak i zagraniczny. Na rynku krajowym głównymi odbiorcami są międzynarodowe koncerny paliwowe m.in. Shell, Statoil czy BP, natomiast na rynku międzynarodowym głównymi odbiorcami paliw są międzynarodowe firmy tradingowe oraz zintegrowane koncerny paliwowe. LOTOS Paliwa prowadzi sprzedaż wyłącznie na rynku krajowym, na którym głównymi odbiorcami są polskie firmy paliwowe oraz poprzez sieć stacji paliw działających pod marką LOTOS.

Sprzedaż pozostałych produktów naftowych realizowana jest przez Spółkę oraz spółki zależne lub współkontrolowane: LOTOS Oil, LOTOS Asfalt oraz LOTOS-Air BP Polska. Spółka realizuje sprzedaż w szczególności ciężkiego oleju opałowego, paliwa lotniczego, benzyny surowej oraz olejów bazowych, kierując te produkty na rynki międzynarodowe, m.in. do międzynarodowych firm tradingowych. LOTOS Oil realizuje sprzedaż olejów smarowych zarówno na rynku polskim, jak i zagranicznym, głównie poprzez dystrybutorów i autoryzowane serwisy obsługi klienta. LOTOS Asfalt realizuje sprzedaż asfaltów drogowych zarówno na rynku polskim, jak i w eksporcie, gdzie głównymi odbiorcami są firmy budowlane. LOTOS-Air BP Polska realizuje sprzedaż paliwa lotniczego wyłącznie w kraju - do linii lotniczych (tzw. segment into plane) oraz sprzedając paliwo lotnicze na krajowym rynku hurtowym.

Benzyna surowa jest sprzedawana głównie do zintegrowanych koncernów paliwowych i koncernów petrochemicznych w Niemczech oraz hubu naftowego Amsterdam-Rotterdam-Antwerpia. Benzyna motorowa sprzedawana jest do hubu naftowego Amsterdam-Rotterdam-Antwerpia oraz do Szwecji. Paliwo lotnicze eksportowane jest głównie do krajów skandynawskich i państw bałtyckich oraz drogą lądową do Czech. Olej napędowy przeznaczony jest głównie na rynki Niemiec, Wielkiej Brytanii i Francji, a ciężki olej opałowy dostarczany jest do baz magazynowych globalnych firm tradingowych w Estonii, Danii i Holandii, z przeznaczeniem na reeksport poza kontynent europejski.

Zdecydowana większość sprzedaży zagranicznej realizowana jest transportem morskim, przy wykorzystaniu infrastruktury Naftoportu. Pozostała sprzedaż zagraniczna paliw realizowana jest transportem lądowym.

Pozostała działalność

Poza działalnością w zakresie poszukiwania, wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego oraz przerobu ropy naftowej i gazu ziemnego, a także dystrybucji i sprzedaży produktów naftowych, Grupa LOTOS prowadzi również działalność pomocniczą, która uzupełnia działalność podstawową. Głównymi podmiotami zależnymi Spółki, które prowadzą tego typu działalność są m.in. RCEkoenergia, Energobaltic, LOTOS Serwis, LOTOS Infrastruktura, LOTOS Terminale oraz spółki z grupy kapitałowej Miliana Shipholding Company Ltd.

Pozostała działalność pomocnicza prowadzona przez spółki Grupy Kapitałowej LOTOS obejmuje m.in. utrzymanie ruchu mechanicznego, elektrycznego i automatyki oraz usługi remontowe, wytwarzanie i dystrybucję energii elektrycznej, ciepła, gazu płynnego (LPG) oraz kondensatu gazowego, magazynowanie i dystrybucję paliw oraz wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, jak również usługi logistyki morskiej polegające na odbiorze i magazynowaniu ropy naftowej w rejonie wydobycia, transporcie ropy naftowej ze złoża do portu oraz asyście ratowniczej dla platform.

Zobacz także: