Lotos

Zintegrowany Raport Roczny 2014

← Indeks Not Sprawozdania

18. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe aktywa

w tysiącach złotych Nota 31 grudnia 2014
 
31 grudnia 2013
(dane przekształcone)
1 stycznia 2013
(dane przekształcone)
Aktywa finansowe        
Długoterminowe aktywa finansowe        
Pozostałe aktywa finansowe: 31.1 71.102 194.002 86.435
     Należności z tytułu kaucji   20.631 23.089 28.555
     Należności z tytułu leasingu finansowego 18.2 9.111 8.061 6.180
     Udziały   9.752 9.746 9.756
     Fundusz likwidacji zakładu górniczego (1) 32.4.1 30.911 29.866 27.481
     Depozyty zabezpieczające 32.4.1 - 11.029 11.163
     Środki pieniężne zablokowane na rachunkach bankowych 32.3.1; 32.4.1 - 110.379 -
     Pozostałe należności   697 1.832 3.300
Razem   71.102 194.002 86.435
Krótkoterminowe aktywa finansowe        
Należności z tytułu dostaw i usług 31.1 1.406.501 1.591.649 1.625.715
     - w tym od jednostek powiązanych 36.1 23.318 16.670 5.014
Pozostałe aktywa finansowe: 31.1 1.260.931 197.631 172.787
     Należności z tytułu kaucji   10.085 23.089 10.483
     Lokaty 32.4.1 31.432 29.593 122.501
     Środki pieniężne zablokowane na rachunkach bankowych 32.3.1; 32.4.1 179.377 103.559 18.320
     Korekta rozliczenia pro&contra nabycia aktywów Heimdal 6.1 - 12.323 -
     Rozliczenia z tytułu wspólnych działań (złoża norweskie) (2)   26.100 - -
     Należności inwestycyjne   86 13.144 2.457
     Depozyty zabezpieczające związane z korzystaniem z systemu dystrybucji i przesyłu paliwa gazowego   7.342 - -
     Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania - emisja akcji   996.939 - -
     Pozostałe należności   9.570 15.923 19.026
Razem   2.667.432 1.789.280 1.798.502
Razem aktywa finansowe   2.738.534 1.983.282 1.884.937
Aktywa niefinansowe        
Długoterminowe aktywa niefinansowe        
Przedpłaty na leasing lokomotyw   - 6.663 8.990
Prowizje związane z finansowaniem projektu B8   23.839 - -
Pozostałe   12.347 10.316 11.807
Razem   36.186 16.979 20.797
Krótkoterminowe aktywa niefinansowe        
Należności z tytułu podatku od towarów i usług (VAT)   71.262 51.895 165.152
Pozostałe należności budżetowe inne niż podatek dochodowy   178 632 2.114
Ubezpieczenia majątkowe i inne   16.729 4.522 5.704
Przedpłaty na leasing lokomotyw   2.336 2.336 2.336
Rozliczenia z tytułu wspólnych działań (złoża norweskie) (2)   357 27.158 41.756
Akcyza od przesunięć międzymagazynowych   36.661 27.237 29.678
Zaliczki na dostawy i usługi   9.457 9.503 7.523
Pozostałe   21.123 16.157 7.350
Razem   158.103 139.440 261.613
Razem aktywa niefinansowe   194.289 156.419 282.410
         
Razem   2.932.823 2.139.701 2.167.347
w tym:        
część długoterminowa   107.288 210.981 107.232
część krótkoterminowa:   2.825.535 1.928.720 2.060.115
     - z tytułu dostaw i usług   1.406.501 1.591.649 1.625.715
     - pozostałe   1.419.034 337.071 434.400

(1) Środki pieniężne gromadzone na koncie bankowym Funduszu likwidacji zakładu górniczego (tworzonego zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - Prawo Geologiczne i Górnicze oraz Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 roku) w celu pokrycia przyszłych kosztów likwidacji kopalń ropy naftowej, patrz nota 30.1 pozycja Fundusz likwidacji zakładu górniczego Morze Bałtyckie.
(2) Należności spółki LOTOS Exploration and Production Norge AS (GK LOTOS Petrobaltic S.A., segment wydobywczy) z tytułu wzajemnych rozliczeń pomiędzy operatorem a uczestnikami konsorcjum na poszczególnych złożach norweskich. Iinformacje na temat udziału i statusu Grupy w ramach wspólnych działań w Norwegii przedstawiono w nocie 13 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok 2013 (patrz „Informacja dotycząca nabycia udziałów w norweskich koncesjach wydobywczych i poszukiwawczych – Heimdal).

Na dzień 31 grudnia 2014 roku oraz 31 grudnia 2013 roku na pozycję Lokaty składały się lokaty Jednostki Dominującej zakładane na zabezpieczenie spłaty odsetek od kredytów zaciągniętych na finansowanie inwestycji w ramach „Programu 10+” oraz na refinansowanie i finansowanie zapasów, o których mowa w nocie 27.1.

Na dzień 31 grudnia 2014 roku na pozycję Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania - emisja akcji składały się środki pieniężne z emisji akcji serii D Grupy LOTOS S.A. ulokowane na wydzielonym rachunku bankowym Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A. (patrz nota 21), do dnia rejestracji podwyższenia kapitału (patrz nota 37). Cele emisji akcji serii D zostały przedstawione w Prospekcie Emisyjnym opublikowanym dnia 13 listopada 2014 roku i obejmowały wybudowanie instalacji opóźnionego koksowania (tzw. Projekt EFRA) oraz zagospodarowanie złóż gazowych B-4 i B-6.

Na dzień 31 grudnia 2014 roku w pozycji Środki pieniężne zablokowane na rachunkach bankowych wykazano środki pieniężne ulokowane na wyodrębnionym rachunku escrow w wyniku zawarcia porozumienia między stronami zaangażowanymi w realizację projektu YME w Norwegii (porozumienie szerzej opisano w nocie 35.1, patrz też nota 30.1 i nota 13). Łączna kwota zablokowanych środków pieniężnych o których mowa powyżej na dzień 31 grudnia 2014 roku wynosiła 179.377 tys. zł (31 grudnia 2013: 213.938 tys. zł).

Na dzień 31 grudnia 2013 roku na pozycję Należności inwestycyjne składały się głównie należności spółki LOTOS Exploration and Production Norge AS z tytułu sprzedaży urządzenia  wiertniczego oraz należności spółki LOTOS Asfalt Sp. z o.o. z tytułu sprzedaży aktywów związanych z Zakładem Materiałów Hydroizolacyjnych w Jaśle. W 2014 roku należności Lotos Asfalt Sp. z o.o. zostały uregulowane. Wpływy pieniężne z tytułu tej transakcji zostały wykazane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w pozycji Sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Okres spłaty należności z tytułu dostaw i usług związany z normalnym tokiem sprzedaży wynosi 7 - 35 dni.
 
Na dzień 31 grudnia 2014 roku na należnościach ustanowiono cesję z tytułu zabezpieczenia zobowiązań Grupy w wysokości 31.676 tys. zł (31 grudnia 2013: 3.156 tys. zł).

Charakterystyka instrumentów finansowych została zaprezentowana w nocie 7.23. Cele oraz zasady zarządzania ryzykiem finansowym opisano w nocie 32.

Analiza wrażliwości aktywów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 32.3.1.

Analiza wrażliwości aktywów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 32.4.1.

Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe aktywów finansowych została przedstawiona w nocie 32.6.

18.1  Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość należności

w tysiącach złotych za rok zakończony
31 grudnia 2014
za rok zakończony
31 grudnia 2013
Stan na początek okresu 175.293 177.152
Utworzenie 18.077 11.955
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych 12 34
Wykorzystanie (11.222) (10.974)
Dekonsolidacja (LOTOS Tank Sp. z o.o.) (1) - (735)
Rozwiązanie (4.604) (2.141)
Pozostałe 138 (2) 2
Stan na koniec okresu 177.694 175.293

(1) W listopadzie 2013 roku Grupa sprzedała 50% udziałów spółki LOTOS - Air BP Polska Sp. z o.o. (dawniej LOTOS Tank Sp. z o.o.) na rzecz podmiotu zewnętrznego).

(2) Dodatkowe kwoty zasądzone w toku postępowania sądowego.

Utworzenie i rozwiązanie odpisów aktualizujących wartość należności prezentowane jest w pozostałej działalności operacyjnej w zakresie należności głównych oraz w działalności finansowej w zakresie odsetek za nieterminową płatność. W sprawozdaniu z całkowitych dochodów odpisy z tytułu utraty wartości należności i ich odwrócenie prezentowane są przez Grupę jednostronnie (netto) w pozycjach: Pozostałe przychody/koszty operacyjne (zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości Grupa dokonuje kompensaty odpowiadających sobie tytułów pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych stosując regulacje MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” pkt. 34 i pkt. 35).

Na pozycję Utworzenie składa się kwota 15.928 tys. zł dotycząca należności głównych (w 2013 roku: 9.584 tys. zł) oraz kwota 2.149 tys. zł dotycząca odsetek (w 2013 roku: 2.371 tys. zł).

Na pozycję Rozwiązanie składa się kwota 2.850 tys. zł dotycząca należności głównych (w roku 2013: 1.279 tys. zł) oraz kwota 1.754 tys. zł dotycząca odsetek (w 2013 roku: 862 tys. zł).

W roku 2014 utworzenie i rozwiązanie odpisu z tytułu utraty wartości należności głównych Grupa ujęła w pozostałych kosztach operacyjnych w kwocie 13.078 tys. zł, na którą składały się kwoty: 15.928 tys. zł z tytułu utworzenia odpisu oraz 2.850 tys. zł z tytułu odwrócenia odpisu (patrz nota 9.4).

W roku 2013 utworzenie i rozwiązanie odpisu z tytułu utraty wartości należności głównych Grupa ujęła w pozostałych kosztach operacyjnych w kwocie 6.012 tys. zł, na którą składały się kwoty: 7.291 tys. zł z tytułu utworzenia odpisu oraz 1.279 tys. zł z tytułu odwrócenia odpisu (patrz nota 9.4). Ponadto w roku 2013 Grupa skompensowała utworzony odpis z tytułu utraty wartości należności głównych w kwocie 2.293 tys. zł z odpowiadającymi pozycjami wynikowymi w ramach pozostałej działalności operacyjnej.

Analiza wiekowania należności przeterminowanych nieobjętych odpisem aktualizującym przedstawia się następująco:

w tysiącach złotych 31 grudnia 2014 31 grudnia 2013
Do 1 miesiąca 41.973 47.503
Od 1 do 3 miesięcy 5.752 8.051
Od 3 do 6 miesięcy 956 5.694
Od 6 miesięcy do 1 roku 385 4.948
Powyżej 1 roku 24 6.341
Razem 49.090 72.537

Należności przeterminowane nie zostały objęte odpisem aktualizującym ponieważ podlegają one zabezpieczeniu przed ryzykiem kredytowym w postaci hipoteki, zastawu, ubezpieczenia, gwarancji bankowej lub poręczenia.

Na dzień 31 grudnia 2014 roku i 31 grudnia 2013 roku udział należności z tytułu dostaw i usług pięciu największych odbiorców Grupy na koniec okresu sprawozdawczego wynosił odpowiednio 25% i 27% salda tych należności ogółem (indywidualnie od 2% do 12%). W ocenie Grupy, w odniesieniu do należności z tytułu dostaw i usług, z wyjątkiem należności od ww. odbiorców, nie występuje istotna koncentracja ryzyka kredytowego. Maksymalna ekspozycja Grupy na ryzyko kredytowe na dzień kończący okres sprawozdawczy jest najlepiej reprezentowana przez wartość księgową tych instrumentów.

18.2 Należności z tytułu leasingu finansowego

Grupa opracowała i wdrożyła System Partnerstwa Handlowego “Rodzina LOTOS”, który określa sposób prowadzenia stacji paliw. Grupa zawarła umowy partnerstwa handlowego z podmiotami, nazywanymi Partnerami, prowadzącymi stacje paliw na własne ryzyko i rachunek. Należności z tytułu umów partnerskich dotyczą nakładów poniesionych na wizualizację na stacjach paliw, które zostały oddane do użytkowania na podstawie umów zawieranych na okres 5–10 lat.

w tysiącach złotych Minimalne opłaty leasingowe Wartość bieżąca minimalnych
opłat leasingowych
31 grudnia
2014
31 grudnia
2013
31 grudnia
2014
31 grudnia
2013
Nie dłużej niż jeden rok (1) 4.429 3.437 4.394 3.406
Od 1 roku do 5 lat 8.951 7.604 8.881 7.534
Powyżej 5 lat 232 532 230 527
Razem 13.612 11.573 13.505 11.467
Minus niezrealizowane przychody finansowe (107) (106) - -
Wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych 13.505 11.467 13.505 11.467
w tym:        
część długoterminowa     9.111 8.061
część krótkoterminowa     4.394 3.406

(1) Wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych wykazana jest w pozycji Należności z tytułu dostaw i usług.

Dodatkowe informacje i objaśnienia do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część